BİZİM TƏQVİM: 2 martda baş vermiş tarixi hadisələr

2 mart 1992-ci ildə Azərbaycan Birləşmiş Millətlər Təşkilatına (BMT) üzv qəbul olunub. BMT-nin Nyu-Yorkdakı mənzil-qərargahı qarşısında təşkilatın 181-ci üzvünün - Azərbaycanın dövlət bayrağı qaldırılıb.

Qeyd edək ki, 2011-ci il oktyabrın 24-də Azərbaycan 155 ölkənin dəstəyini qazanaraq 2 il müddətinə BMT Təhlükəsizlik Şurasına üzv seçilib. Ölkəmiz bu müddətdə Şuraya iki dəfə sədrlik edib.

Bəs, 2 martda daha hansı əlamətdar hadisələr baş verib?

1. 2 mart 1888-ci ildə Süveyş kanalının həm müharibə, həm də sülh dövründə bütün gəmilərə açıq olmasını nəzərdə tutan İstanbul müqaviləsi 9 dövlət tərəfindən imzalanıb. 

2. Fantastik “Kinq Konq” filmi ilk dəfə 1933-cü ilin 2 martında Nyu-Yorkda nümayiş etdirilib.

3. 1956-cı ilin bu günü Afrikanın şimalındakı Mərakeş krallığı müstəqilliyini elan edib. Həmin vaxta qədər isə ölkə Fransanın müstəmləkəsi olub.

4. 2 mart 1985-ci ildə Fransa Orly hava limanında ikisi türk olmaqla, 8 nəfərin həlakı ilə nəticələnən bombalı hücumun günahkarı olan bir nəfərə ömürlük, 2 nəfərə isə 10-15 il arasında iş kəsildi. Bu qərarla erməni terror təşkilatı ASALA üzvləri ilk dəfə ağır cinayətə görə məhkum edildilər.

5. 1995-ci ilin bu günündə ABŞ-da “Yahoo!” şirkəti qurulub. Şirkət Kaliforniyada yerləşir. Baniləri Cerri Yanq və Devid Filodur. Xalis gəliri 1,049 milyard dollar (2011), əməkdaşlarının sayı 12,2 min nəfərdir (2013, dekabr).

6. 2018-ci ilin bu günündı Bakı şəhərindəki Respublika Narkoloji Mərkəzində yanğın baş verib. Yanğında xeyli sayda insan həyatını itirib, çoxlu adam yaralanıb.

2 martda həm də bu tarixi şəxsiyyətlər xatırlanır:

1. 625-ci ilin mart ayının 2-də islam aləminin böyük simalarından bir Məhəmməd peyğəmbərin nəvəsi, imam Əlinin böyük oğlu Həsən dünyaya göz açıb.

2. Azərbaycanlı tarixçi, şair Pənahəli xanın nəticəsi, görkəmli maarifçi Həmidə xanımın atası Əhməd bəy Cavanşir 1828-ci ilin məhz bu günündə anadan olub.

3. Azərbaycanın tanınmış kinorejissoru Rauf Kazımovski 2 mart 1976-cı ildə vəfat edib.

4. Azərbaycanlı bəstəkar, Əməkdar incəsənət xadimi Tahir Əkbər 2012-ci ilin məhz bu günündə dünyasını dəyişib.

5. Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Məzahir Rüstəmov 1960-cı ilin 2 martında dünyaya gəlib.

6. Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı Vüsal Yaqubov 2 mart 2001-ci ildə dünyaya göz açıb. 

7. Tanınmış dövlət xadimi, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti parlamentinin üzvü Əkbər Şeyxülislamovun xatirə günüdür. O, 1961-ci ilin bu günündə dünyasını dəyişib.

8. Türkiyə Milli Olimpiya Komitəsinin qurulmasına rəhbərlik edərək ölkənin olimpiadalarda təmsil olunmasını təmin edən təlimçi, idman idarəçisi və siyasətçi Səlim Sırrı Tarcan 1957-ci ilin 2 mart tarixində həyatını itirib. O, Egey bölgəsindəki Zeybək rəqsini İstanbula və bütün Türkiyəyə tanıdıb.

9. 2005-ci ilin məhz bu günündə tanınmış jurnalist, "Monitor" jurnalının baş redaktoru Elmar Hüseynov qətlə yetirilib.

10. Azərbaycanlı ilahiyyatçı, Məşədi Dadaş məscidinin axundu olmuş Hacı Şahin Həsənli 2023-cü ili bu günündə, 48 yaşında dünyasını dəyişib.

Surxay Atakişiyev, Bizim.Media