Əmlakçıların fəaliyyəti ilə bağlı xoşagəlməz hallara tez-tez rast gəlirik. Xüsusilə də, dələduzluq halları ilə bağlı şikayətlər yetərincədir. Əsasən də tələbələr, kirayə ev axtaranlar maklerlərin fırıladçılığından şikayətlənirlər.
Qonşu ölkələrin əmlak bazarına diqqət yetirsək, görərik ki, onlarda illərlə formalaşmış əmlak bazarı və alqı-satqı mütəxəssisləri, yəni rielterlər var. Həmin rielterlər öz vətəndaşlarına, hətta xaricdən gələnlərə, turistlərə də yardımçı olur.
Təəssüflər olsun ki, Azərbaycanda bu üsulla təşkilati qaydada peşəkar xidmətin göstərilməsi ürəkaçan səviyyədə deyil. Ölkəmizdə bu işlə həm fərdi təşəbbüslə, həm də müəyyən agentliklər məşğul olur.
Bəs problemin həlli yolu nədir?
Mövzu ilə bağlı Bizim.Media-ya açıqlama verən əmlak məsələləri üzrə ekspert Vüqar Oruc illərdir əmlak bazarında xaotiklik müşahidə olunduğunu bildirib:
MÖVZU İLƏ BAĞLI:
Avropa əhalisi Asiyaya AXIŞIR - Azərbaycanda mənzil bazarında BAHALAŞMA ola bilərmi?
“Əmlak fəaliyyəti ilə həm fərdi şəkildə, həm də müəyyən agentliklər MMC strukturu ilə fəaliyyət göstərir. Təbii ki, həmin qurumlar dövlətə müvafiq fəaliyyətə görə vergi verir, alqı-satqı prosesi zamanı faiz ödəyir. Bir çox hallarda bu sahə tənzimlənmədiyinə görə vergidən yayınma halları və professional xidmətin göstərilməsi istisna olur”.
Ekspert bildirir ki, özünü “makler” kimi təqdim edən dələduzlar insanları aldadaraq əmlak bazarına olan inamını sarsıdır. Bu cür fırıldaqçılarla rastlaşmamaq üçün isə düzgün seçim etmək vacibdir:
“Bu gün onlayn şəkildə ayrı-ayrı şəxslər insanları rielter kimi aldadır. İnsanlara əvvəlcə mənzillər göstərilir, ilkin ödənişlər alınır, sonradan isə həmin “makler” yoxa çıxır. Bunun qarsısını almaq üçün insanlar təsadüfi xidmət növlərindən imtina etməlidir. Əvəzində yerləri ,fəaliyyətləri bilinən, öz imici olan reelter şirkətlərə müraciət olunmalıdır.
Həmçinin “makler”lər özlərinə də ciddi şəkildə nəzarətdə olmalıdır. Bu istiqamətdə fəaliyyətin sertifikatlaşdırma üsulu ilə həyata keçirilməsi daha məqsədəuyğun olar. Çünki, digər fəaliyyətlərdən olan istənilən insan rielterliklə məşğul ola bilir. Asan qazanc olduğu üçün demək olar çox insan bu sahəyə yönəlir.
Bununla da sözügedən sahənin profesionallıqdan kənara çıxılması halları yaranır. Hesab edirəm ki, bu sahə ciddi şəkildə tənzimlənməlidir. Yəni dövlətin müəyyən qurumu olmasa da , hansısa bir ictimai qurum bu öhdəliyi üzərinə götürməlidir”.
Eləcə də tələbələrin illərdir ki, maklerlərlə bağlı yaşadığı problemdən də söz açan Vüqar Oruc bunun çıxış yolunu onlar üçün yataqxanaların və tələbə şəhərciyinin salınmasında görür:
“Təklif edirəm ki, onlar üçün ayrıca tələbə şəhərciyi, yataqxanalar təşkil olunsun. Bu həm tələbələrin təhsil və gələcəyinə töhfə verər, həm də onların əmlak bazarından asılılığını azaldar.
Hal-hazırda tələbələrin təhsildən əlavə xərclərə, problemlərə üzləşməsi yolverilməzdir. Bunun üçün ilk növbədə tədris müəssisələrinin şəhərdən kənara çıxarılması, tələbə şəhərciklər yaradılmalıdır. Bu problemin mövsümü olaraq, əsasən də sentyabr aylarında baş verməsi də dələduzluq hallarının kütləvi vəziyyət almasına gətirib çıxarır.
Bu prosesin həlli həm şəhərsalma, həm də digər problemlərin həlli kimi kompleks yanaşılmalıdır. Tələbələr yaşayış məkanları, yataqxanalar ilə təmin olunmalı, əmlak qurumları isə minimal qiymətlər təklif etməlidir. Bütün hallarda dövlət tələbələrə bu mövzuda dəstək olmalıdır”.
Röyanə Oğuz, Bizim.Media
